Brákarborgarmálið
Ljósmynd: Árni Sæberg, Morgunblaðið 29. júlí 2024.
„Sóun fylgir opinberum framkvæmdum sem mislukkast. Kjörnir fulltrúar eiga að tryggja faglega ferla til að koma í veg fyrir slíkt og fylgja þeim ferlum eftir. Á þetta atriði vil ég leggja sérstaka áherslu.“
Þessi ummæli setti ég fram í grein í Morgunblaðinu 17. febrúar 2022 en í greininni var tilkynnt að ég hygðist taka þátt í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins fyrir borgarstjórnarkosningarnar í maí 2022. Frá upphafi míns stjórnmálaferils hefur það verið grundvallaratriði að kjörnir fulltrúar eigi með störfum sínum að koma í veg fyrir að fé skattgreiðenda sé sóað í misheppnaðar opinberar framkvæmdir.
Af þessum ástæðum hef ég mikinn áhuga á Brákarborgarmálinu.
Bygging leikskólans Brákarborgar
Á kjörtímabilinu 2018-2022 ákvað meirihluti borgarstjórnar að festa kaup á fasteigninni Kleppsvegi 150-152 í því skyni að reisa þar nýjan leikskóla. Þessi ákvörðun var umdeild, meðal annars vegna þess að fyrirhugað var að endurbyggja mannvirkin á lóðinni í stað þess að nýtt hús yrði reist frá grunni. Minnihluti borgarstjórnar vildi fara þá leið að rífa fyrirliggjandi mannvirki og byggja nýtt húsnæði á meðan meirihlutinn kaus að reisa hið nýja húsnæði á grundvelli mannvirkja sem fyrir voru.
Leikskólinn Brákarborg hafði um margra áratuga skeið starfað við Brákarsund en leikskólabyggingarnar þar voru orðnar illa farnar. Það var því með von og gleði í hjarta sem starfsmenn leikskólans fluttu starfsemina að Kleppsvegi 150-152 haustið 2022.
Reykjavíkurborg, sem aðili að samtökunum Grænni byggð, fékk verðlaun samtakanna, Græna skóflan, í lok september 2022 fyrir byggingu leikskólans. Í frétt á heimasíðu Reykjavíkurborgar, frá 30. september 2022, segir þáverandi borgarstjóri, Dagur B. Eggertsson:
„Þessi viðurkenning staðfestir allt það sem lá til grundvallar ákvörðun okkar á sínum tíma, og sýnir vel hvernig hægt er að endurbyggja gömul hús og veita þeim nýtt hlutverk - og það á umhverfisvænan hátt!“
Kostnaður við byggingu leikskólans Brákarborgar
Hinn 12. júní 2024 kom sú staða óvænt upp að ég leysti aðalmann af á fundi umhverfis- og skipulagsráðs. Fyrir mitt frumkvæði beindu fulltrúar Sjálfstæðisflokksins svohljóðandi fyrirspurn til umhverfis- og skipulagssviðs:
Hver var heildarkostnaðurinn, mældur á gildandi verðlagi, við kaup á eldri mannvirkjum á Kleppsvegi 150-152 og við byggingu leikskólans Brákarborgar? Verið er að spyrja um heildarkostnað, einnig við frágang á lóð.“
Svar umhverfis- og skipulagssviðs var gert opinbert á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 14. ágúst 2024, 39. dagskrárliður:
https://reykjavik.is/fundargerdir/umhverfis-og-skipulagsrad-fundur-nr-315
Samkvæmt svari sviðsins, dags. 15. júlí 2024 (USK24060166), var heildarkostnaður við uppsetningu byggingarinnar, á gildandi verðlagi miðað við byggingavísitölu í júní 2024: 1.465.576.000 kr. m/vsk. Einnig kom fram í svarinu að kaupverð á eldri mannvirkjum á Kleppsvegi 150-152 hafi verið 826.305.000 kr. m/vsk miðað við byggingavísitölu í júní 2024.
Sem sagt, miðað við stöðu máli í júlí 2024, nam heildarkostnaður við byggingu leikskólans vel yfir 2.000 milljónir króna eða um 2,3 milljarða króna.
Burðarþol byggingarinnar í ólagi og starfsemi leikskólans fer úr skorðum í júlí 2024
Í lok júlí 2024 var upplýst að loka þyrfti leikskólanum Brákarborg þar eð burðarþol byggingarinnar væri í ólagi. Í framhaldinu var torf af þaki hússins fjarlægt, sjá t.d.
https://www.mbl.is/frettir/innlent/2024/07/29/tugmilljona_framkvaemd_vid_nyjan_leikskola/ og
Starfsemi leikskólans Brákarborgar var flutt í Ármúla 28-30 og fyrirséð er að starfsemin þar verði til haustsins 2025. Augljóst má vera að um mikla röskun er að ræða fyrir starfsfólk leikskólans, börnin sem sækja skólann og foreldra þeirra sem og aðra aðstandendur. Óánægja foreldra leikskólabarna í leikskólanum Brákarborg hefur verið gerð opinber, sjá t.d.
Hinn 21. nóvember 2024 gekk Reykjavíkurborg að tilboði Ístaks hf. um viðgerðir á leikskólabyggingunni en tilboðið hljóðaði upp á 223.208.968 kr. Kostnaður við leikskólann Brákarborg er því kominn vel á veg að verða samtals 3.000 milljónir króna.
Hvers vegna viðgangast svona vinnubrögð?
Ein ástæðan fyrir því að ég hef áhuga á að taka þátt í stjórnmálum er að mér hefur fundist stjórnmálamenn oft vera ábyrgðarlausir og telja eðlilegt að skattgreiðendur standi undir allskonar sóun opinbers fjár. Virðingarleysið fyrir hagsmunum skattgreiðenda finnst mér oft keyra um þverbak og svo þegar hvert klúðrið á fætur öðru er gert opinbert þá er enginn sem ber ábyrgð. Samtrygging stjórnmála- og embættismanna kann að skýra þessa tilhneigingu.
Þegar Brákarborgarmálið er greint nánar kann það mál að hluta til skýrast af sérstakri „menningu“ hjá Reykjavíkurborg. Með þessu á ég við að farið er af stað að hanna dýrar þjónustubyggingar á borð við grunnskóla og leikskóla í stað þess að hugað sé að einföldum grundvallaratriðum og að markmiðið með rekstri sveitarfélagsins sé að veita fólki og fyrirtækjum opinbera þjónustu á skilvirkan og hagkvæman hátt.
Flottræfilsháttur er mér ekki að skapi. Hlutir eiga að virka. Einfaldar lausnir eru betri en flóknar.